سنگدال بتنی یا دال بتنی چیست و چه کاربردی دارد؟
سنگدال بتنی یا دال بتنی، به عنوان یکی از المان ها و اجزاهای باربر در بناهای مختلف به شمار میآید. ساختار کلی دال بتنی بدین شکل است که سطحی مسطح، یکپارچه و دو بعدی از مصالح مقاومی مانند فولاد (میلگرد) و بتن دارد. به همین دلیل در بناهای مهم و ساختمان های مسکونی، دال بتنی یا اسلب، جهت ایجاد سقف، بام و کف سازه موردنظر، بیشترین کاربرد را خواهد داشت.
در نقشه فنی سنگدال بتنی، میزان ضخامت دال نسبت به طول و عرض یا دو بعد دیگرش، کمتر خواهد بود. البته نوع ساختار دال بتنی، با توجه به کاربرد و موقعیت استفاده از آن، متفاوت خواهد بود. اما در حالت کلی، دال های بتنی که ضخامت کمتری دارند، به عنوان کفپوش سازه انتخاب میشوند.
شناخت انواع سنگدال بتنی بر اساس فرایند تولید
دال های بتنی بر اساس فرایند تولید به دو نوع درجا و پیش ساخته دسته بندی میشوند.
سنگدال های بتنی درجا؛ در طول اجرای پروژه، در همان موقعیت پروژه، تولید میشوند. ابعاد این نوع دال های بتنی، بزرگتر خواهد بود.
از سوی دیگر، سنگدال های بتنی پیش ساخته، در کارگاه یا کارخانه تولید شده و سپس به محل پروژۀ مورد نظر منتقل خواهند شد.
در حالت کلی، کیفیت و مقاومت سنگدال های بتنی پیش ساخته، نسبت به دال های بتنی درجا بیشتر خواهد بود. چرا که فرایند تولید این نوع سنگدال ها، تحت نظارت و کنترل کارشناسان بوده و به همین دلیل، میزان بهره وری و کیفیت آنها افزایش خواهد یافت.
علاوه بر اینکه، قیمت سنگدال بتنی پیش ساخته، کمتر از دال های بتنی درجا است. باید خاطر نشان کنیم که دال های بتنی پیش ساخته، برای ساخت بناهایی با دهانۀ (15 متر) کاربرد بیشتری دارند.
معرفی انواع سنگدال بتنی و بررسی ویژگی هر یک از آنها
همانطور که در بخش قبل اشاره نمودیم، کاربرد سنگدال بتنی در سازه های مختلف، متفاوت است. بر اساس ویژگی ها و اهمیت مقاومت بنای مورد نظر، سنگدال یا دال بتنی اجرا خواهد شد. برخی از مهمترین انواع دال بتنی شامل موارد زیر میباشند.
به طور کلی، میزان ضخامت دال های بتنی با توجه به میزان فشارِ بار مرده یا زنده بر روی آنها، بین مقادیر (10-60 سانتی متر) متغیر است.
سنگدال ترافیکی تک شبکه به نوعی گفته میشود که، میزان ضخامت دال های بتنی (10 سانتی متر) در نظر گرفته شده؛ و همچنین در ساختار داخلی آنها، فقط یک ردیف از شبکۀ آرماتوری قرار گرفته است. ضمن آنکه، فواصل بین هر آرماتور (15 سانتی متر) لحاظ میشود. در صورت نیاز به افزایش مقاومت این نوع دال بتنی، میتوان فاصلۀ آرماتورها را کاهش داد.
اگر در نقشه فنی سنگدال بتنی، میزان ضخامت سنگدال ها بیش از (20 سانتی متر) لحاظ شود؛ در این صورت، در ساختار داخلی این نوع سنگدال ها از دو ردیف شبکۀ فولادی یا آرماتور، استفاده خواهد شد.
به طور قطع به یقین، میزان مقاومت و استحکام این نوع سنگدال های بتنی ترافیکی نسبت به دال ترافیکی تک شبکه، بیشتر است. همچنین وزن و بار ترافیکی بیشتری نیز تحمل خواهند کرد. البته در صورت نیاز، میتوان جهت افزایش میزان استحکام دال بتنی، فاصلۀ ما بین آرماتورها را کاهش داد.
از جمله سنگدال های بتنی ترافیکی پر کاربرد موارد زیر میباشند:
معرفی سایر سنگدال های بتنی
از این نوع سنگدال بتنی در شرایطی استفاده میشود که؛ اختلاف میان دهانۀ کوچک نسبت به دهانۀ بزرگ، بیش از (2 سانتی متر) باشد. همچنین اگر دال بتنی بر روی لبه ها یا تیرهای دو طرف قرار بگیرد، از این نوع دال استفاده خواهند کرد. در این نوع دال، آرماتوربندی بر روی دهانۀ کوچکتر انجام خواهد شد.
چنانچه، ابعاد دهانۀ بزرگتر، در مقایسه با ابعاد دهانۀ کوچکتر، کمتر از (2 سانتی متر) لحاظ شود؛ در این صورت نوع دال بتنی، از نوع دال بتنی دو طرفه خواهد بود. در واقع، در هر دو جهت باید از آرماتورهای فولادی اصلی استفاده کرد. چرا که نیروی وارده، در راستای عرض و طول سازه، منتقل میشود. به خاطر داشته باشید، اگر دال بتنی از سوی تکیه گاه ها یا تیرها به طور یکپارچه حمایت گردد؛ ریزش نخواهد داشت. با توجه به اینکه، سهم هر تکیه گاه یا تیر، با توجه به دهانه، متغیر خواهد بود.
سنگدال بتنی
در سنگدال بتنی با تیر، فشار بارهای وارده بر سنگدال، به صورت کاملاً دو طرفه بر روی تیرها یا تکیه گاه های عمود بر هم، منتقل خواهند شد. در نهایت، تیرها، فشار وارده را به ستون ها منتقل میکنند. در این مدل از دال های بتنی، علاوه بر اجرای سنگدال، تیرها و تکیه گاه های اصلی نیز در هر چهار طرف، پیاده سازی میشوند.
سنگدال بتنی تخت، از جمله سنگدال های بتنی توپر است که هیچ نوع تیر یا تکیه گاهی در آن لحاظ نشده است. در واقع، اتصال ستون ها به یکدیگر، به واسطۀ اجرای دال تخت انجام میشود. لازم به ذکر است که این نوع دال بتنی، یکی از انواع دال های بتنی دو طرفه به شمار میآید. ضمن آنکه، میزان انعطاف پذیری دال های بتنی تخت در اجرای موقعیت ستون ها، بیشتر بوده، و همچنین هزینه های اجرای این نوع دال ها نسبت به دال های با تیر، مناسب خواهد بود.
در این بخش به برخی از مهمترین کاربردهای سنگدال بتنی در محیط ها و فضاهای مختلف خواهیم پرداخت.